Modern Toplumda Bireyselleşme Kur’an Toplumunda İman Kardeşliği - İLKAV

İlmi ve Kültürel Araştırmalar Vakfı’nın bu haftaki konuğu Ramazan KAYAN’dı “Modern Toplumda Bireyselleşme Kur’an Toplumunda İman Kardeşliği” konulu konferansta özellikle İslami kimliğimize yönelik içten ve alttan gelen tehlikeler üzerinde duruldu. Konuşmasına şahsiyet konusuna dikkat çekerek başlayan Kayan, Müslüman şahıs ve Müslüman şahsiyet arasındaki farka değindi. Modern zaman ve modern öncesi zamanın karakteristik özelliklerine dikkat çeken Kayan, modern zamanın aklı, ilmi, gücü ve sermayeyi önemseyerek öne çıkarmasının yanında, modern öncesi zamanların aklı dondurması üzerinde durdu. Kayan “Modern öncesi zamanın insanı ruhbancılık ve mankurtlaştırmaya zorlamasına karşı, modern zamanın radikalizm ve kurtlaşmayı insanlığa dayattığını görmekteyiz.” dedi.

Müslümanlar için bu süreçte asıl önemli olan tehlikenin dıştan gelen tehlikeler değil içten ve alttan gelen tehlikeler olduğunu dile getiren Kayan,bu tehlikelerin bireysel ve toplumsal boyutları üzerinde durdu. Konferansta müslümanların önündeki tehlikeler başlığı altında şu konulara değinildi:

1- Dinde laubalilik:

a- Yaşantıda laubalilik: Bu başlık altında süreç içerisinde İslami şahsiyetin yıpranmasına yol açan laubaliliğin, din konusunda herkesin kendini konuşmaya ehil görmesi ve bu şekilde net bir din anlayışının ortadan kalkarak daha fazla grileşmenin önünün açılması tesbiti üzerinde duruldu.

b - Fıkıhta laubalilik. Fetvada laubalilik : TV ekranlarında boy gösteren ekran mollalarının laubaliliğine değinilen bu bölümde, bu molların fetvalarıyla düne kadar zaruret olmayan bir çok şeyin zaruret kavramı içerisinde ele alındığı ve bu sayede birçok haramın mübah seviyesine indirgendiği üzerinde duruldu. Kayan, “Ameli ve ahlaki hayatta laubalilik o seviyeye geldiki artık Emri bil maruf nehyi anil münker Müslümanlar arasında işlemiyor. Müslümanlar kardeşini yanlıştan vazgeçirme noktasında insiyatif sahibi olamıyorlar. Bunun sonucu olarakta ibadetlerimizde ve yaşantımızda önemli sapmalar meydana geliyor. Namazlarımız ashab namazından esnaf namazına döndü .” dedi.

c- Haram helal sınırlarını korumada laubalilik.

d- Kadın erkek ilişkilerinde laubalilik:

2- Dinde gösteriş: Reklam, rekabet, rant, ambalaj, imaj ve prestij gibi herbiri riyadan bir cüz içeren kelimelerin aramızda ne derece yaygınlaştığına dikkat çeken Kayan, riyanın toplumsallaşması üzerinde durdu. Konuşmada ayrıca müslümanlar için en büyük tehlikelerden birinin riyanın zamanla toplumda yasallaşması olduğuna dikkat çekildi.

3- Dinde şekilcilik: Ramazanların festival aylarına dönüştüğü ve müslümanlar arasında örtülü bir liberalizm yaşandığı belirtilen konuşmada iç sekülerleşmenin müslüman birey üzerindeki olumsuz etkilerinden örnekler verildi.

4- Dinde dünyacılık: Müslümanları yakalayan en önemli tehlikelerden birinin Din adına yola çıkıp dünyevileşmek olduğunu söyleyen Kayan, “Siyonizm ve emperyalizm tehlikesinden daha fazla dünyevileşme tehlikesiyle yüz yüzeyiz.”dedi ve Allah resulunun sakındırdığı korkulara yenik düşmekten kaynaklanan vehn hastalığının günümüzdeki yansımalarından örnekler verdi.

Konuşmasının ikinci bölümünde Dünyevileşmenin evreleri ve inhiraf konusuna değinen kayan, inhiraf konusunu bireysel ve toplumsal olmak üzere iki ana başlık içinde kategorize ederek açıkladı. Konferansta bireysel inhirafın kişi üzerindeki yansımaları aşağıdaki başlıklar ışığında ele alındı.

1- Şüphecilik, (Yakini olmayan bir şüphecilik)

2- Dünyacılık (belki sözle değil ama kişinin duruşuyla ve davranışıyla ortaya çıkan dünyacılık)

3- Bencillik (Biz bilincinin oluşmaması)

4- Bireycilik (Cemaati ümmeti olmayan bir yaşam tarzı)

5-Şimdicilik. (Yarını olmayan bir hayat)

6-Akılcılık (Aşktan mahrum Kalbi ve irfani duyguları körelmiş bir yapı)

7-Bilimcidir. Bilgi ilahlaştırıp hikmeti hiçe sayma)

8-Hesapcılık fırsatçılık ( insaf ve merhamet duygularının azalması)

9-İsrafcılık

10-Hazırcılık

11-Sekülercidir (özün ve temelin olmaması)

Toplumsal inhirafı körükleyen sebebler ise şu başlıklar altında ele alındı:

1- Yüce duyguların yerine(vahy) Global etik söyleminin hakim olması

2- Takva örtüsünün yerini başarı öykülerinin alması

3- Sefer sorumluluğunun unutularak seyir duygusunun hakim olması(iyi seyirciler olmak iyi yorumcular olmak)

4- Olmak, sahip olma şahid olmak

5- Kolektif ruhun yerini katı bireyciliğinin alması

6- Ecir almaktan çok ücret almanın önem kazanması

7- Adaletin yerini kalkınmanın alması (mescit merkezli değil market merkezli yapıların yükselmesi)

8- Salih amelin yerini sosyal etkinliklerin ve faaliyetlerin alması

9- Haya ve iffetin yerini imaj ve karizmanın alması

10- Değerlerin korunması için değil çıkarların korunması için çaba sarfedilmesi

Katılımın yoğun olduğu konferans dinleyicilerin yönelttikleri soruların cevaplandırılmasıyla son buldu.